Đột phá mang tên FedEx

Con đường biến giấc mơ thành hiện thực của Frederick Smith cũng lắm chông gai khi ý tưởng về một công ty chuyển phát nhanh đã đến với ông.

Sinh ra trong một gia đình giàu có, cha là người sáng lập hãng xe khách Greyhound lâu đời của nước Mỹ, cuộc sống của Frederick Smith dường như chỉ toàn những điều tốt đẹp nhất. Sau khi tốt nghiệp khóa học dự bị tại Đại học Memphis, năm 1962, Smith bắt đầu học kinh tế tại Đại học Yale. Cũng trong thời gian này, ông đã lập nên Ardent Record Company, một công ty thu âm qui mô nhỏ. Tuy nhiên, cuộc sống giàu sang và lợi nhuận ít ỏi từ công ty thu âm không thể làm Smith vừa ý. 

Trong một lần làm bài luận tại lớp kinh tế, ý tưởng về một công ty chuyển phát nhanh đã đến với ông. Trong bài luận, ông đề xuất thành lập một công ty chuyển phát hàng hóa với thời gian cực ngắn, độ uy tín tuyệt đối và địa bàn lưu thông rộng. Tuy đề xuất đó không được giáo sư đánh giá cao nhưng bản thân Smith rất tin tưởng vào triển vọng phát triển của ý tưởng này. Ông giữ bản đề xuất lại và chờ thời cơ thích hợp để phát triển nó.

Một thời gian sau, Smith đã hình thành một chiến lược kinh doanh cụ thể để hiện thực hóa ý tưởng đó. Dự định của Smith là ký được hợp đồng vận chuyển và phân loại cho Cục Dự trữ Liên bang Fed. Dịch vụ của ông sẽ sử dụng một đội máy bay vận chuyển riêng chuyên bay vào ban đêm để tránh tắc nghẽn hàng không trong những giờ cao điểm ban ngày. Hàng hóa sau đó được chuyển từ máy bay tới các trạm trung chuyển để phân loại. Sau công đoạn phân loại, hàng tiếp tục được vận chuyển bằng đường bộ hoặc đường hàng không tới địa điểm giao nhận trong vòng 24h. 

Trong bản kế hoạch của mình, Smith chọn thành phố Memphis thuộc tiểu bang Tennesse làm trung tâm trung chuyển bởi nơi đây có vị trí thuận lợi, khí hậu ôn hòa và nguồn lao động dồi dào. Smith cũng có tham vọng thành lập một đội bay riêng cho công ty chứ không thuê máy bay chở khách của các hãng hàng không chở khách để tránh bị ràng buộc bởi những quy định vận tải hàng không cầu kỳ của liên bang.

Smith tính toán rằng dịch vụ chuyển phát mới của ông sẽ giúp hệ thống ngân hàng quốc gia tiết kiệm 3 triệu USD mỗi ngày. Tuy nhiên, Cục Dự trữ Liên bang không mặn mà rót vốn. Họ cho rằng một dịch vụ hoàn hảo như thế là không khả thi và đặc biệt là cần vốn đầu tư khổng lồ để mua máy bay, trả lương phi công và mua bảo hiểm. 

Sau khi Cục Dự trữ Liên bang từ chối đầu tư vào dự án của Smith, ông không nản mà quyết định chi tiền cho một chiến dịch quảng cáo quy mô nhằm thu hút các nhà đầu tư bên ngoài. Ông cũng tìm hiểu và phát hiện chỉ cần điều chỉnh, sắp xếp một kế hoạch hợp lý để những kiện hàng của FedEx không bao giờ ngừng chuyển động, khi đó thời gian 24h là hoàn toàn có thể.

Ngày 18/6/1971, Smith đã chính thức thành lập tập đoàn Federal Express với số vốn ban đầu là 91 triệu USD, trong đó có 4 triệu USD là vốn của chính ông. Hệ thống dịch vụ chính thức hoạt động từ năm 1973 với 14 máy bay và nhiều xe tải lưu thông qua 25 thành phố. Nghe qua, đây có vẻ là một hoạt động kinh doanh có lãi, tuy nhiên, ít ai ngờ rằng giai đoạn đầu với FedEx thật khó khăn. 

Hai năm kinh doanh đầu tiên là khoảng thời gian đen tối với Federal Express. Trong chuyến hàng đầu tiên, 14 chiếc máy bay phản lực của công ty chỉ vận chuyển vỏn vẹn 186 gói hàng tới tận 22 thành phố. Trong ba tháng kinh doanh đầu tiên, công ty tiêu hết một phần ba số vốn ban đầu của mình. Chi phí quảng cáo đắt đỏ và giá xăng dầu tăng cao cũng là những yếu tố tác động tiêu cực. Cụ thể, Federal Express mất 29 triệu USD trong hai năm kinh doanh đầu tiên.

Tình hình bắt đầu thay đổi từ năm 1976. Dịch vụ vận chuyển hàng đa dạng từ văn bản tài liệu, máy móc linh kiện tới thư mật, máu và các cơ quan nội tạng hiến tế khiến khách hàng ngày càng ưa chuộng công ty. Federal Expres bắt đầu thu lợi nhuận và cạnh tranh tốt với những hãng dịch vụ chuyển phát lớn như UPS. Ngày càng nhiều doanh nghiệp và thậm chí cơ quan chính phủ lựa chọn Federal Express. Năm 1978, tình hình tài chính của công ty ổn định giúp Smith niêm yết cổ phiếu công ty trên thị trường chứng khoán New York. Năm 1984, Smith và công ty của ông thu về 1 tỷ USD doanh thu, mức kỷ lục trong lịch sử kinh doanh của nước Mỹ.

Không hài lòng với những thành công đã có, Smith tiếp tục tìm kiếm những ý tưởng kinh doanh để đảm bảo Federal Express tiếp tục phát triển nhanh và bền vững. Năm 1988, Federal Exress mua lại hãng vận tải quốc tế hạng nặng Flying Tigers với giá 880 triệu USD, nhờ thế trở thành nhà cung cấp dịch vụ vận tải hàng không lớn nhất thế giới. Hệ thống đường bay quốc tế của công ty mở rộng đáng kể với 560 máy bay. 

Năm 1994, Smith đổi tên công ty thành FedEx. Cùng năm đó, Smith nhận ra tầm quan trọng của Internet, đồng thời muốn bù đắp lại những khoản đầu tư và thua lỗ trước đó, đã quyết định mở dịch vụ InterNetShip. Dịch vụ này giúp khách hàng theo dõi tiến độ vận chuyển hàng hóa nội địa của họ thông qua máy tính kết nối Internet. Smith cũng cho ra đời BusinessLink, một dịch vụ marketing cung cấp cho doanh nghiệp danh mục trực tuyến các hàng hóa của họ có thể vận chuyển bằng hệ thống của FedEx. 

Năm 1999, số lượng hàng hóa được vận chuyển mỗi ngày là 3 triệu đơn vị, doanh thu đạt 16,7 triệu USD. Năm 2000, FedEx một lần nữa đổi tên thành FedEx Corporation. Năm 2003, Smith mua lại Kinkos, một công ty in ấn lớn với giá 2,4 tỷ USD. Quyền chuyển phát tài liệu trong mạng lưới 1.200 cửa hàng của Kinko thuộc về FedEx. Thương vụ mua bán giúp Smith không chỉ mở rộng thị phần mà còn gia tăng đáng kể mạng lưới khách hàng cho FedEx. Năm 2008, doanh thu của công ty là 37,953 tỷ USD, lợi nhuận đạt 1,125 tỷ USD. Năm 2009, FedEx xếp thứ 59 trong bảng xếp hạng 500 doanh nghiệp hành đầu của Forbes với giá trị thị trường đạt 28 tỷ USD.